Informacja o wynikach kontroli prawidłowości przekazywania przez przedsiębiorców informacji o cenach towarów i usług - oferowanych po obniżonych cenach

Realizując program kontroli, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego łącznie 47 kontroli. Przedsiębiorców do kontroli wytypowano na podstawie własnego rozeznania oraz uwzględniając zgłoszenia konsumentów. Kontrolą objęto placówki oferujące do sprzedaży artykuły żywnościowe jak i nieżywnościowe.
Skontrolowano 44 placówki należące do sieci handlowych oraz przeprowadzono 3 kontrole w placówkach detalicznych. Badaniem objęto ogółem 514 produktów.
Zbadano 464 partie towarów objęte promocją u 46 przedsiębiorców, z czego zakwestionowano 260 wyrobów oferowanych do sprzedaży w cenach promocyjnych.
Różnego rodzaju nieprawidłowości stwierdzono w 31 placówkach, (w tym w 29 podmiotach sieci handlowych i w 2 placówkach detalicznych). W 30 palcówkach stwierdzono naruszenie ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, a w 1 placówce (10 partii) stwierdzono praktykę, która może wprowadzać w błąd.
W przypadku jednego przedsiębiorcy w sklepie w Szczecinie, w trakcie kontroli nie było w ofercie handlowej towarów po obniżonych cenach. Z rozeznania przed wysłaniem zawiadomienia wynikało, że oferowane były towary po obniżonych cenach.

W poszczególnych punktach programu wyniki przedstawiają się następująco:
1.    Sprawdzenie wymagań art. 4 ust. 1 i ust. 2 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług.

Kontroli w tym zakresie poddano 46 przedsiębiorców badając 464 produktów.
Z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości zakwestionowano u 30 przedsiębiorców (28 sieci handlowych i 2 placówki detaliczne) 260 produktów, i tak u:
-    4 przedsiębiorców stwierdzono w ogóle brak cen produktów objętych obniżką,
-    7 przedsiębiorców brak było informacji o najniższej cenie towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed obniżką,
-    18 przedsiębiorców błędnie podano informację o najniższej cenie towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed obniżką,
-    5 przedsiębiorców stwierdzono nieprawidłowo wyliczone procentowe korzyści cenowe,
-    3 przedsiębiorców stwierdzono ceny jednostkowe dla towarów promocyjnych źle wyliczone,
-    1 przedsiębiorcy brak było cen jednostkowych dla towarów objętych promocją.

Dodatkowo u 1 przedsiębiorcy stwierdzono, że oferowane do sprzedaży produkty posiadały uwidocznioną na wywieszkach cenę sprzedaży równą najniższej cenie sprzed 30 dni przed wprowadzoną obniżką. W związku z powyższym informacje kontrolowanego przedsiębiorcy o promocji były nieprawdziwe, gdyż aktualne ceny sprzedaży towarów objętych promocją nie zapewniały jakiejkolwiek korzyści finansowej dla konsumenta w stosunku do najniższej ceny tych towarów w okresie 30 dni od wprowadzenia obniżki. Informację o powyższym przekazano do Prezesa UOKiK.

U 1 przedsiębiorcy stwierdzono produkty kosmetyczne oferowane do sprzedaży po obniżonych cenach z umieszczoną informacją o przyczynie obniżki, tj.: "KRÓTKA DATA WAŻNOŚCI" oraz ze wskazaniem procentowej wartości obniżki. Analizując wymagania art. 4 ust. 1 i 4 cyt. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług stwierdzono brak:
-    ceny produktów objętych promocją,
-    ceny jednostkowej produktów objętych promocją,
-    ceny sprzed pierwszego zastosowania obniżki,
-    treści informacji o najniższej cenie sprzed pierwszego zastosowania obniżki.

W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami:
-    9  przedsiębiorców w trakcie kontroli usunęło nieprawidłowości,
-    2 przedsiębiorców poinformowało o usunięciu nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli przed wysłaniem wystąpienia pokontrolnego,
-    skierowano 16 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców w celu usunięcia stwierdzonych uchybień,
-    zostaną skierowane 4 wystąpienia pokontrolne,
-    skierowano 4 pisma do Prezesa UOKiK,
-    zostanie wszczętych 30 postępowań administracyjnych w związku z naruszeniem art. 4 ust. 1, 2 i 4 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług.

2.    Sposób prezentowania ceny oraz informacji o najniższej cenie towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Zagadnie to zbadano u 46 przedsiębiorców. W tych placówkach badaniem objęto 464 artykułów.

Sposób prezentowania wartości cenowej oraz treści informacji o najniższej cenie towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki różnił się w zależności od kontrolowanego przedsiębiorcy. Przedsiębiorcy informowali o obowiązującej promocji poprzez zastosowanie m.in. wywieszek oraz etykiet w różnych zwracających uwagę klienta kolorach takich jak np. pomarańczowy, żółty, czerwony, różowy umieszczonych na półkach przy oferowanych towarach lub dołączonych do towarów, nośników reklamy tzw. potykaczy, plakatów, opisów w witrynie sklepu.
Na wywieszkach bądź etykietach przedsiębiorcy, stosując różne wielkości czcionki, wskazywali informacje m.in. o cenie regularnej, cenie regularnej przekreślonej, procentowej wartości obniżki, cenie obniżonej.

Skontrolowani przedsiębiorcy na wywieszkach stosowali dodatkowo różne formy prezentacji obniżki, i tak np.:
-    stosowano procentowe wskazanie wartości obniżki oraz prezentowano cenę regularną,
-    stosowano wyłącznie cenę regularną.

Niektórzy przedsiębiorcy wskazywali datę obowiązywania obniżki ceny.

Dodatkowo do prezentacji obniżek towarów przedsiębiorcy stosowali różne formy zwrócenia uwagi klientów na aktualną promocję, i tak np.:
-    laminowane tabliczki w formacie A4 umieszczone przy towarach z zastosowaniem czerwonej czcionki z zaprezentowaniem treści informacji oznaczonej gwiazdką „*” o najniższej cenie towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki,
-    na ladach i półkach drukowane wytyczne dla klientów wyjaśniające informacje zamieszczone na metkach produktów objętych promocją,
-    hasła: „SALE”, „CZAS NA MEGA PROMOCJE”, „FLASH DEALS”, PROMOCJA”, „HIT”, „ZŁAP OKAZJE”, „WIR WYPRZEDAŻY”, „BLACK FRIDAY”, „OFERTA SPECJALNA”.

Ponadto u 1 przedsiębiorcy stwierdzono, że cena poprzedzająca obniżkę na jednej stronie etykiety została przekreślona (jako nieobowiązująca), a na drugiej stronie etykiety ta sama wartość pozostała nie przekreślona, co mogło wprowadzać klienta w błąd, co do faktycznej wysokości ceny produktu. Niezgodności przedsiębiorca usunął w trakcie trwania kontroli.

Przykładowe informacje stosowane przez przedsiębiorców:
1)    stosowano 3 rodzaje wywieszek (pomarańczowe na półkach przy towarach, laminowane format A4 przy towarach, stojaki z tabliczką) z dużym drukowanym i wytłuszczonym napisem „PROMOCJA” z nazwą produktu, ceną aktualną napisaną większą czcionką i ceną regularną przekreśloną napisaną mniejszą czcionką oraz informacjami: „najniższa cena produktu z ostatnich 30 dni”, „najniższa cena w ostatnich 30 dniach” lub „najniższa cena z ostatnich 30 dni”,
2)    stosowano 2 rodzaje wywieszek, tj.: bezpośrednio na standardowej etykiecie umieszczono naklejkę w kolorze czerwonym z informacją dotyczącą ceny promocyjnej. Na dołączonej dodatkowej okrągłej wywieszce w kolorze czerwonym na białych naklejkach podano: „najniższą cenę z ostatnich 30 dni przed przeceną” oraz „aktualną cenę” wraz ze wskazaniem ich wartości liczbowej,
3)    ceny prezentowano w dwojaki sposób, tj.: na opakowaniu towaru podano trzy informacje cenowe, w tym jedną przekreśloną. Dodatkowo bezpośrednio na półkach przy towarze podano informacje: „najniższa cena w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki”, „aktualna cena” oraz „regularna cena poza okresem promocji” wraz ze wskazaniem ich wartości liczbowych,
4)    przy towarach objętych kontrolą, na kartonach (obuwie) lub na wywieszkach (odzież) dołączonych do towaru, były umieszczone białe lub czerwone naklejki, na których ujęto: przekreśloną cenę z dopiskiem „RRP” (Retail Regular Price), procent obniżki z dopiskiem „SAVINGS” oraz cenę aktualną z dopiskiem „OUTLET”. Wszystkie ww. dane były opisane czcionką jednakowej wielkości. Na naklejkach wskazano również dane identyfikujące produkt (kod literowo-cyfrowy) oraz datę wydrukowania naklejki. W tym przypadku czcionka była nieco mniejsza.

Jak opisano w pkt. 1 niniejszej informacji u 23 przedsiębiorców stwierdzono różnego rodzaju nieprawidłowości dotyczące braku lub niewłaściwej treści informacji o najniższej cenie towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.
Przykładami zakwestionowanych treści informacji o najniższej cenie z 30 dni przed wprowadzeniem obniżki były: NAJNIŻSZA CENA 30 DNI, NAJNIŻSZA CENA Z OSTATNICH 30 DNI, NAJNIŻSZA CENA PRODUKTU Z OSTATNICH 30 DNI, NAJNIŻSZA CENA W OSTATNICH 30 DNIACH, OSTATNIA NAJNIŻSZA CENA, NAJNIŻSZA OSTAT. 30 DNI.

3.    Prawidłowość podania ceny towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Po ustaleniu daty wprowadzenia obniżki, w celu uzyskania dokumentów dotyczących kształtowania się cen w okresie 30 dni od dnia wprowadzenia obniżki 25 przedsiębiorcom wydano żądania. W odniesieniu do pozostałych 22 kontrolowanych przedsiębiorców niezbędne dane pozyskano podczas prowadzonych kontroli.

Na podstawie przedłożonych dokumentów i wyjaśnień ustalono najniższe ceny w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Na podstawie weryfikacji tych danych z informacjami umieszczonymi na wywieszkach przy towarach stwierdzono nieprawidłowości u 5 przedsiębiorców:
1)    błędnie wskazała najniższą cenę produktów, które obowiązywały w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, podając ceny produktów wyższe niż wynikające
z przedstawionych dokumentów. I tak np.:
-    buty - na wywieszce uwidoczniono cenę najniższą w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki jako: 299,99 zł; zgodnie z dokumentami dotyczącymi kształtowania się cen winno być: 189,99 zł,
-    buty - uwidoczniono: 199,99 zł; a winno być: 159,99 zł,
-    buty - uwidoczniono: 329,99 zł; a winno być: 239,99 zł,
2)    błędnie wskazała najniższą cenę produktów, które obowiązywały w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. I tak np.:
-    karma dla kotów - na wywieszce uwidoczniono cenę najniższą w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki jako: 49,99 zł; natomiast zgodnie z dokumentami dotyczącymi kształtowania się cen winno być: 60,24 zł,
-    karma dla kotów z kaczką - uwidoczniono: 4,32 zł; winno być: 4,28 zł,
-    karma dla kotów - uwidoczniono: 4,99 zł; winno być: 5,99 zł,
3)    błędnie wskazała najniższą cenę produktu, które obowiązywały w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. I tak np.:
-    balsam do ciała - na wywieszce uwidoczniono cenę najniższą w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki jako: 20,29 zł:, natomiast zgodnie z dokumentami dotyczącymi kształtowania się cen winno być: 25,99 zł,
-    odżywka proteinowa do włosów wysokoproteinowych - uwidoczniono: 19,19 zł; winno być: 21,69 zł,
-    mus nawilżający do ciała, uwidoczniono:  14,94 zł; winno być: 17,24 zł,
-    masło do ciała Melon z ogórkiem uwidoczniono: 50,99 zł; winno być: 68,99 zł,
4) błędnie wskazała najniższą cenę produktu, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. I tak na produkcie o nazwie Bikini mamma basic line – uwidoczniono cenę najniższą w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki jako: 49,99 zł; natomiast zgodnie z dokumentami dotyczącymi kształtowania się cen winno być: 39,99 zł,
5)    błędnie wskazała najniższą cenę produktu, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. I tak na plecaku - uwidoczniono cenę najniższą w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki jako: 159,99 zł; natomiast zgodnie
z dokumentami dotyczącymi kształtowania się cen winno być: 110,00 zł.

W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami:
-    do 4 przedsiębiorców skierowano wystąpienia pokontrolne,
-    1 przedsiębiorca usunął nieprawidłowości w trakcie kontroli. Inspektorzy zweryfikowali uzupełnione ceny i stwierdzili, że podano je we właściwej wysokości.
W powyższych 5 przypadkach zostaną wszczęte postępowania administracyjne.

4.    Prawidłowość wyliczenia ceny po obniżce.

Spośród 46 skontrolowanych przedsiębiorców 11 stosowało obniżki procentowe. Pozostałych 35 przedsiębiorców nie stosowało procentowych i kwotowych obniżek. Nieprawidłowości stwierdzono u 6 przedsiębiorców w tym u:
-    5 z uwagi na nieprawidłowo wyliczone procentowe korzyści cenowe (w tym dwóch dodatkowo liczyło procentowe obniżki od ceny regularnej),
-    1 z uwagi na budzące wątpliwości ceny produktów objętych promocją (liczoną nie od najniższej ceny towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, a od ceny „regularnej”).

Przykłady:
-    szortów męskich podano: 59,90 zł wskazując 25% obniżki od najniższej ceny, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, tj.: 79,90 zł. Po dokonaniu przeliczenia stwierdzono, że cena winna wynosić: 59,93 zł,
-    szortów męskich podano: 79,90 zł wskazując 33% obniżki od najniższej ceny, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, tj.: 119,90 zł. Po dokonaniu przeliczenia cena winna wynosić: 80,33 zł,
-    narożnik podano: 5629,00 zł wskazując 15% obniżki od najniższej ceny, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, tj.: 6619,00 zł. Po dokonaniu przeliczenia cena winna wynosić: 5626,16 zł,
-    sofa podano: 4669,00 zł wskazując 15% obniżki od najniższej ceny, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, tj.: 5490,00 zł. Po dokonaniu przeliczenia cena winna wynosić: 4666,50 zł,
-    zestaw mebli podano: 1840,00 zł wskazując 30% obniżki od najniższej ceny, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, tj.: 2637,00 zł. Po dokonaniu przeliczenia cena winna wynosić: 1845,90 zł.

W związku ze stwierdzonymi w trakcie kontroli nieprawidłowościami:
-    2  przedsiębiorców w trakcie kontroli usunęło stwierdzone nieprawidłowości,
-    1 przedsiębiorca poinformował o usunięciu nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli przed wysłaniem wystąpienia pokontrolnego,
-    3 przedsiębiorcom wysłano wystąpienia pokontrolne.
        
Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

•     usunięcia nieprawidłowości w trakcie kontroli przez 9 przedsiębiorców,
•     2 przedsiębiorców poinformowało o usunięciu nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli przed wysłaniem wystąpienia pokontrolnego,
•     skierowania 16 wystąpień pokontrolnych,
•     skierowania 4 pism do Prezesa UOKiK.

Następnie zostaną:    

•     skierowane 4 wystąpienia pokontrolne,
•     wszczęte 30 postępowań administracyjnych w związku z naruszeniem art. 4 ust. 1, 2 i 4 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług.

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 46