Informacja dotycząca programu kontroli jakości paliw stałych w 2024 r. (I kwartał 2024 r.)

W I kwartale 2024 r.  w zakresie jakości paliw stałych Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził łącznie 12 kontroli, w tym:

• 9 kontroli jakości paliw stałych (8 zleconych przez prezesa UOKiK oraz 1 ponowna kontrola związana z doręczeniem wyników badań laboratoryjnych),
• 3 kontrole własne, w tym: 1 dotycząca świadectw jakości oraz kraju pochodzenia,

1 dotycząca świadectw jakości oraz 1 dotycząca kraju pochodzenia.

Podczas 8 kontroli zleconych przez UOKiK sprawdzono również świadectwa jakości paliw stałych oraz weryfikowano kraj pochodzenia węgla.

1)    Kontrolą w zakresie jakości paliw stałych objęto 8 przedsiębiorców, m.in. w: Szczecinie, Gryfinie, Kołobrzegu, Wałczu.

Ponadto przeprowadzono 2 kontrole własne dot. wystawiania, przekazywania odbiorcom i przechowywania świadectw jakości paliw stałych w Goleniowie i Sianowie:

2)    W toku 8 przeprowadzonych kontroli do badań laboratoryjnych pobrano próbki 8 różnych sortymentów węgla kamiennego.

W 3 przypadkach badania wykazały, iż paliwo stałe nie spełniało wymagań jakościowych deklarowanych w świadectwach jakości paliw stałych wystawionych przez przedsiębiorców oraz dodatkowo w 1 z ww. przypadków, nie spełniało wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2856). Dotyczyło to niżej wymienionych przedsiębiorców:

a) w dniu 21.02.2024 r., przeprowadzono kontrolę w składzie opału w Kołobrzegu.  Podczas kontroli do badań laboratoryjnych pobrano węgiel kamienny Groszek Plus. Badania wykazały, że ww. paliwo:
- nie spełnia wymagań jakościowych określonych w  rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych jw. z uwagi na zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej” który w badanej próbce wyniósł 16,7% (odchylenie ≤15,0 + 0,45),
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na: zaniżony parametr „wartość opałowa”, który w badanej próbce wyniósł 23,82% (odchylenie ≤24,967 – 1) oraz zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 16,7% (odchylenie ≤14,3 + 0,429).

Wyniki badań próbki kontrolnej przedmiotowego paliwa wykazały, że:
- nie spełnia wymagań jakościowych określonych w  ww. rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych z uwagi na zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 16,2% (odchylenie ≤15,0 + 0,45),
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości z uwagi na zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który wyniósł 16,2% (odchylenie ≤14,3+0,429).

W związku z powyższym przeprowadzono ponowną kontrolę w składzie opału, w trakcie której przedsiębiorcy przekazano protokoły z badań laboratoryjnych oraz ustalono, że wprowadzona do obrotu partia paliwa stałego, z której pobrano próbki do badań laboratoryjnych została w całości sprzedana. Nie wydawano zatem decyzji zarządzającej wycofanie z obrotu paliwa.
Wobec przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 35a pkt 9 lit. b ww. ustawy oraz postępowanie zmierzające do wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu kosztów stanowiących równowartość przeprowadzonych badań i kosztów poboru próbek.
Zostanie również skierowane do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez przedsiębiorcę przestępstwa określonego w art. 34 a ust.1 ww. ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
Ponadto do WIIH w Katowicach przekazano informację, iż dostawcą węgla kamiennego Groszek Plus pobranego do badań laboratoryjnych jest przedsiębiorca, z siedzibą w Katowicach.

b) w dniu 28.02.2024 r. przeprowadzono kontrolę przedsiębiorcy w Goleniowie. Podczas kontroli do badań laboratoryjnych pobrano węgiel kamienny Groszek Plus. Badania wykazały, że ww. paliwo:
- spełnia wymagania jakościowe określone w  rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliwa stałych jw.,
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 13,5% (odchylenie ≤9,1 + 0,273) oraz parametr „zawartość części lotnych”, który wyniósł 34,01% (odchylenie ≤25,19 + 0,5038).

Wyniki badań próbki kontrolnej przedmiotowego paliwa wykazały, że:
-  spełnia wymagania jakościowe określone w ww. rozporządzeniu,
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 13,2% (odchylenie ≤9,1 + 0,273) oraz parametr „zawartość części lotnych”, który wyniósł 34,00% (odchylenie ≤25,19 + 0,5038).

c) w dniu 06.03.2024 r. przeprowadzono kontrolę przedsiębiorców w Białogardzie. Podczas kontroli do badań laboratoryjnych pobrano węgiel kamienny Orzech. Badania wykazały, że ww. paliwo:
- spełnia wymagania jakościowe określone w  rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliwa stałych jw.,
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 12,3% (odchylenie ≤9,00 + 0,27).

Wyniki badań próbki kontrolnej przedmiotowego paliwa wykazały, że paliwo:
-  spełnia wymagania jakościowe określone w ww. rozporządzeniu,
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 12,0 % (odchylenie ≤9,00 + 0,27).

Wobec ww. przedsiębiorców wymienionych w lit. b) i c) zostaną wszczęte postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 35a pkt 9 lit. b ww. ustawy oraz zmierzające do wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu kosztów stanowiących równowartość przeprowadzonych badań i kosztów poboru próbek.

W pozostałych 5 przypadkach wyniki badań wykazały, iż paliwo stałe spełniało wymagania jakościowe określone w ww. rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych oraz spełniało wymagania jakościowe zawarte w wystawionych przez przedsiębiorców świadectwach jakości paliw stałych.

3)    Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w I kwartale 2024 r.,
nie wszczynał postępowań administracyjnych oraz nie wydawał decyzji administracyjnych nakładających kary pieniężne z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 35a pkt 9 lit. b ww. ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz nie wszczynał postępowań administracyjnych i nie wydawał decyzji administracyjnych na podstawie art. 24 ust. 1a ww. ustawy, tj. uiszczenia przez kontrolowanych przedsiębiorców kwoty stanowiącej równowartość kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych i kosztów pobrania próbek.

4)    Podczas każdej kontroli jakości paliw stałych zleconej przez Prezesa UOKiK (8 kontroli) oraz kontroli własnych (2 kontrole) sprawdzono świadectwa jakości paliw stałych. W wyniku przedmiotowych kontroli  stwierdzono, że 6 przedsiębiorców wystawiało i przekazywało świadectwa jakości, które nie spełniały wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie wzoru świadectwa jakości paliw stałych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2843). oraz wymagań zawartych w art. 6d ww. ustawy.
Kontrolowanych przedsiębiorców pouczono o obowiązku wystawiania świadectw jakości paliw stałych zgodnych ze wzorem określonym w ww. rozporządzeniu z uwzględnieniem zaleceń dot. sposobu zapisu parametrów jakościowych w tych świadectwach wskazanych na stronie internetowej https://www.gov.pl/web/aktywa-panstwowe/najczestsze-pytania-iodpowiedzi.

• nie stwierdzono przypadków nie wystawiania świadectw jakości paliw stałych i nie przekazywania ich odbiorcom.
• kontrolowani przedsiębiorcy przestrzegali zakazu wprowadzania do obrotu paliw stałych, określonych w art. 7 ust. 7a pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw stałych.
• nie odnotowano przypadków, w których odstąpiono od wymierzenia kary pieniężnej.

5)    Niezależnie od powyższego, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1497 ze zm.) sprawdzono czy kontrolowany przedsiębiorca sporządza oświadczenia o pochodzeniu węgla, przekazuje nabywcy oraz przechowuje kopie wydanych oświadczeń. Zagadnienie to, sprawdzono w trakcie 10 kontroli (8 kontroli zleconych i 2 kontrole własne). Nieprawidłowości stwierdzono w trakcie 2 kontroli.

W jednym przypadku w oświadczeniu jako kraj pochodzenia zadeklarowano Kazachstan, podczas gdy w rzeczywistości krajem pochodzenia była Rzeczypospolita Polska. Do kontrolowanego przedsiębiorcy przesłano wystąpienie pokontrolne, w odpowiedzi na które wskazał na usunięcie nieprawidłowości. Poinformowano także WIIH w Gdańsku, na terenie którego prowadzi działalność dostawca paliwa.

W drugim przypadku natomiast przedsiębiorca nie sporządzał swoich oświadczeń, tylko przekazywał kopie oświadczeń otrzymanych od dostawcy węgla. Ponadto analizując przedstawione oświadczenie stwierdzono, że nie zawiera ono daty i miejsca złożenia oświadczenia oraz podpisu przedsiębiorcy składającego oświadczenie albo osoby upoważnionej do jego reprezentowania. Do kontrolowanego przedsiębiorcy przesłano wystąpienie pokontrolne, na które nie otrzymano jeszcze odpowiedzi.

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 46