Informacja o wynikach kontroli prawidłowości obrotu wyrobami akcyzowymi w 2025 r.

Realizując wytyczne zawarte w programie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wynikające z programu Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził łącznie 18 kontroli.

Kontrolą objęto:

• 16 przedsiębiorców prowadzących działalność w placówkach detalicznych,
• 1 przedsiębiorcę prowadzącego handel hurtowy i detaliczny obrót wyrobami alkoholowymi
  i tytoniowymi,
• 1 przedsiębiorcę prowadzącego hurtowy obrót wyrobami tytoniowymi.

Nieprawidłowości stwierdzono u 5 przedsiębiorców.

Zakres kontroli obejmował sprawdzenie przestrzegania przepisów:

• ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2023 r., poz. 2151 ze zm.),
• ustawy z dnia 09 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu
  i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 2024 r., poz. 1162 ze zm.),
• ustawy z dnia 21 maja 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2025 r. poz. 799),
• ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U z 2025 r. poz. 126 ze zm.).

Ustalenia kontroli, w odniesieniu do poszczególnych punktów programu, przedstawiają się następująco.

1. Przestrzeganie przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Wyniki kontroli przedsiębiorców prowadzących sklepy detaliczne.

Zagadnienie to zbadano u 15 przedsiębiorców, w tym u 14 prowadzących wyłącznie sprzedaż detaliczną i 1 prowadzącego zarówno handel detaliczny, jak i hurtowy. Nieprawidłowości w badanym zakresie stwierdzono u 1 prowadzącego sprzedaż detaliczną:

1. wszyscy przedsiębiorcy posiadali ważne zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. W ofercie znajdowały się wyłącznie napoje alkoholowe wymienione w zezwoleniach,
2. opłaty za korzystanie z ww. zezwoleń wniesiono w ustawowych terminach przez wszystkich przedsiębiorców,
3. znajdujące się w sprzedaży napoje alkoholowe zakupiono u przedsiębiorców posiadających zezwolenia na sprzedaż hurtową napojów alkoholowych,
4. działalność w zakresie objętym zezwoleniem wykonywana była tylko przez przedsiębiorcę
   w nim oznaczonego i tylko w miejscu wymienionym w zezwoleniu,
5. przedsiębiorcy prowadzili działalność zgodnie z otrzymanymi zezwoleniami,
6. w zezwoleniach nie wskazano godzin sprzedaży alkoholu,
7. znajdujące się w sprzedaży napoje alkoholowe były oznaczone znakami akcyzy (u 2 w ofercie handlowej znajdowało się wyłącznie piwo), w miejscu sprzedaży detalicznej u 1 przedsiębiorcy nie uwidoczniono wywieszki informującej o szkodliwości spożywania alkoholu. W związku z powyższym na przedsiębiorcę nałożono mandat kredytowany w wysokości 150,00 zł. Przedsiębiorca usunął ww. nieprawidłowość w toku kontroli. Pozostali kontrolowani uwidocznili wymaganą informację.
8. w przypadku 1 placówki samoobsługowej o powierzchni powyżej 200 m² znajdowało się wydzielone stoisko z napojami alkoholowymi zawierającymi powyżej 4,5% obj. alkoholu (z wyjątkiem piwa),
9. w trakcie kontroli nie stwierdzono sprzedaży lub podawania alkoholu osobom nieletnim, nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw,

10. w punktach prowadzących sprzedaż detaliczną przestrzegano zakazu konsumpcji napojów alkoholowych,
11. nie badano zakazów sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w miejscach wymienionych w ww. ustawie, w szczególności na terenie szkół oraz innych zakładów
    i placówek oświatowo-wychowawczych, domów studenckich, w obiektach komunikacji publicznej, miejscach zbiorowego żywienia pracowników,
12. kontrolowane placówki usytuowane były w miejscach, dla których gminy nie określiły zakazu sprzedaży napojów alkoholowych,
13. w miejscach sprzedaży nie stwierdzono niedozwolonej reklamy i promocji napojów alkoholowych,
14. kontrolowani przedsiębiorcy nie prowadzili sprzedaży napojów alkoholowych przez  Internet.

Wyniki kontroli przedsiębiorców prowadzących hurtowy obrót napojami alkoholowymi.

Kontrolą objęto 1 przedsiębiorcę prowadzącego obrót detaliczny i hurtowy napojami alkoholowymi, nie stwierdzając nieprawidłowości. Ustalono, że przedsiębiorca:

1. posiadał ważne zezwolenia na prowadzenie obrotu hurtowego napojami alkoholowymi,
2.  sprzedawał napoje alkoholowe wyłącznie przedsiębiorcom posiadającym zezwolenie na obrót hurtowy lub sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych,
3. znajdujące się w sprzedaży napoje były oznaczone znakami akcyzy,
4. napoje alkoholowe pochodziły od producentów lub przedsiębiorców posiadających zezwolenia na obrót hurtowy tymi napojami,
5. magazyny użytkowane przez kontrolowanego przedsiębiorcę stanowiły jego własność,
6. przedsiębiorca wykonywał działalność w miejscu określonym w zezwoleniach przez zatrudnionych przez siebie pracowników,
7. przedsiębiorca prowadził działalność zgodnie z otrzymanymi zezwoleniami.

2. Przestrzeganie przepisów ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych

Przestrzeganie postanowień ww. ustawy sprawdzono u 17 przedsiębiorców, w tym w 15 placówkach detalicznych i 2 hurtowniach. U 4 stwierdzono nieprawidłowości. U 1 przedsiębiorcy prowadzącego sprzedaż detaliczną nie było w ofercie wyrobów tytoniowych.

Wyniki kontroli przedsiębiorców wykazały, że:

1. u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców umieszczono w widocznych miejscach informacje w sposób słowny i graficzny dotyczące zakazu palenia wyrobów tytoniowych, w tym palenia nowatorskich wyrobów tytoniowych i palenia papierosów elektronicznych na terenie obiektu,
2. w kontrolowanych placówkach przestrzegany był zakaz udostępniania wyrobów tytoniowych,  papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych osobom do lat 18.

U 4 przedsiębiorców prowadzących detaliczną sprzedaż wyrobów brak było informacji o zakazie sprzedaży tych wyrobów wymaganej przepisami art. 6 ust. 1 ww. ustawy z dnia 21 maja 2025 r.        o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, która weszła w życie 05 lipca 2025 r. Kontrolowani uwidocznili informację o treści obowiązującej przed wskazaną wyżej zmianą ustawową. Skontrolowanych przedsiębiorców pouczono o obowiązku dostosowania treści informacji, o której mowa w ww. ustawie w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. U pozostałych przedsiębiorców nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

3. nie przeprowadzano kontroli na terenie podmiotów wykonujących działalność leczniczą, szkół i placówek oświatowo-wychowawczych oraz obiektów sportowo-rekreacyjnych,
4. u kontrolowanych przedsiębiorców nie stwierdzono sprzedaży wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych oraz ich części w automatach lub w systemie samoobsługowym,
5. przestrzegany był zakaz sprzedaży papierosów luzem lub w opakowaniach zawierających mniej niż 20 sztuk,
6. kontrolowani nie prowadzili sprzedaży tytoniu do stosowania doustnego,
7. nie stwierdzono prowadzenia na odległość sprzedaży wyrobów tytoniowych, a także papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych oraz ich części,
8. nie stwierdzono niedozwolonej reklamy i promocji wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych, pojemników zapasowych lub rekwizytów tytoniowych oraz produktów imitujących te wyroby bądź symboli związanych z używaniem tytoniu, wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych,
9. nie stwierdzono, by w punktach sprzedaży detalicznej i hurtowej eksponowano przedmioty imitujące opakowania wyrobów tytoniowych oraz przedmioty imitujące opakowania papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych,
10. etykiety opakowania jednostkowego i opakowania zbiorczego oraz wyroby tytoniowe nie zawierały jakichkolwiek elementów lub nie miały cech, które:

• promują wyrób tytoniowy lub zachęcają do jego spożycia,
• sugerują, że dany wyrób tytoniowy jest mniej szkodliwy niż inne,
• odnoszą się do smaku, zapachu, środków aromatyzujących lub innych dodatków albo ich braku,
• sprawiają, że wyrób tytoniowy przypomina produkt leczniczy, wyrób medyczny, środek spożywczy lub kosmetyk,
• sugerują, że dany wyrób tytoniowy ma zwiększoną biodegradowalność lub inne cechy korzystne pod względem ochrony środowiska,
• sugerują uzyskanie korzyści ekonomicznych w postaci dołączonych do nich drukowanych kuponów lub ofert wyrobów po obniżonej cenie lub darmowych, ofert w rodzaju dwa opakowania w cenie jednego lub innych podobnych ofert,

11. na opakowaniach jednostkowych i zbiorczych wyrobów tytoniowych umieszczono:

• mieszane ostrzeżenia zdrowotne, ostrzeżenie ogólne i wiadomość informacyjną –
  w przypadku wyrobów tytoniowych do palenia w sposób określony w art. 9 i art. 9 a-c ww. ustawy,
• ostrzeżenie zdrowotne - w przypadku wyrobów tytoniowych bezdymnych w sposób określony w art. 9 i art. 9d ww. ustawy.

11. w trakcie kontroli nie stwierdzono w ofercie handlowej wyrobów ziołowych do palenia,
12. na opakowaniach jednostkowych i opakowaniach zbiorczych papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych podano:

• wykaz składników (w porządku malejącym wg masy), zawartość nikotyny w wyrobie i jej ilość w przyjmowanej dawce, numer serii i ostrzeżenia dotyczące ochrony przed dziećmi,
  a także czy do opakowania jednostkowego dołączono ulotkę z instrukcją w języku polskim - stosownie do wymagań określonych w art. 11c ust. 3 i 5 ww. ustawy;
• ostrzeżenie zdrowotne w sposób określony w art. 11c ust. 6-11 ww. ustawy;

14. papierosy elektroniczne lub pojemniki zapasowe spełniały wymagania określone w art. 11c ust. 1 ww. ustawy, w szczególności dotyczące:

• dopuszczalnej pojemności pojemników zapasowych (do 10 ml) lub pojemności kartridżów jednorazowych lub zbiorniczków dla papierosów elektronicznych jednorazowego użytku lub kartridżów jednorazowych (do 2 ml),
• dopuszczalnej zawartości nikotyny w płynie (do 20 mg/ml),
• zabezpieczenia przed dziećmi - czy mają zabezpieczenie uniemożliwiające ich przypadkowe otwarcie oraz zabezpieczenie przed rozbiciem i przeciekaniem oraz posiadają mechanizm zapewniający ponowne napełnianie bez wycieków,

o. oferowane do sprzedaży nowatorskie wyroby tytoniowe uzyskały zezwolenia Prezesa Biura do spraw  Substancji Chemicznych,

p. papierosy elektroniczne i pojemniki zapasowe oferowane do sprzedaży zostały zgłoszone do Prezesa Biura do spraw Substancji Chemicznych.

3. Przestrzeganie przepisów ustawy o podatku akcyzowy

Zagadnienie to zbadano u 18 przedsiębiorców prowadzących działalność w 16 placówkach detalicznych i 2 hurtowniach, przy czym nieprawidłowości nie stwierdzono.

Badaniem objęto łącznie 333 partie produktów, w tym 130 partii napojów alkoholowych oraz 203 partie wyrobów tytoniowych.

Ustalono, że:

1. banderole wyrobów alkoholowych i tytoniowych naklejone były w sposób prawidłowy i trwały,
2. banderole nie były zniszczone ani uszkodzone,
3. znajdujące się w sprzedaży wyroby alkoholowe i tytoniowe były oznaczone banderolami nie wykazującymi cech zafałszowania,
4. przedsiębiorcy sprzedający papierosy sprzedawali je po cenach wydrukowanych na opakowaniach jednostkowych,
5. banderole były właściwe dla poszczególnych wyrobów i posiadały odpowiednie nominały.

Wykorzystanie ustaleń kontroli:

Materiały z kontroli dały podstawę do nałożenia mandatu karnego kredytowanego w wysokości 150,00 zł.

Beata Manios- rzecznik

Inspekcji Handlowej w Szczecinie

Tel. 91 4225239 wew. 46